/ Прочитано:

3.666

ЧИЈА Е ОДГОВОРНОСТА ЗА НЕИСПРАВНИТЕ ЛИФТОВИ: Управителите бараат промена на регулативата и интервенција од државата

Групацијата за домување и управување со станбен и деловен простор при Стопанската комора на Македонија денеска извeсти дека поднесува Иницијатива за изменување и дополнување на Законот за техничка инспекција, со цел дефинирање на одговорноста во случај кога во функција се лифтови за кои, по извршен редовен годишен технички сервис, постои записник дека се технички неисправни. 

Станбените управители бараат промена на регулативата

Како што и претходно пишуваше Академик, Иницијативата за измените на Законот за техничка инспекција, потекнуваат од Групацијата за домување со станбен и деловен простор, од каде најавија дека ваквата одлука доаѓа по неколку состаноци што ги имаат одржано самостојно, како и по средбите реализирани со Регулаторната комисија за домување, со претставниците на Техничката инспекција, со инспекторите надлежни за дејноста и со други државни институции вклучени во оваа област.

Лиценцираните управители за домување со ваквото барање го отвораат на разгледување проблемот со одговорноста за лифтовите бидејќи тие како управители на влезовите, во согласност со Законот за домување, само ги вршат обврските во името на станарите, но сопственоста на заедничките простории во влезот, вклучувајќи ги и лифтовите, е на станарите.

„Врз таа основа, управителите немаат право во името на станарите да го исклучуваат лифтот“, посочуваат од Групацијата.

„Според Законот за техничка инспекција, за да биде исправен, лифтот треба да има т.н. двонасочна комуникација, врати со заштита, „паник“ светла,… Ваквите перформанси се скапи за наши услови, чинат најмалку 2.500 до 5.000 евра и ретко кој од лифтовите ги исполнува“, вели претседателот на Групацијата Васе Самараков.

Во Законот за техничка инспекција стои дека управителите се корисници на лифтовите, а според Законот за домување, сопственици се станарите.

„Ние сме должни за редовно сервисирање кое се врши секој месец, како и за годишните технички прегледи кои покажуваат дали лифтот е исправен и може да се користи. Во најголем број случаи, според техничките прегледи, лифтовите не ги исполнуваат стандардите поради што треба да се исклучат. За тоа ги информираме станарите, но тие, по кратко време ги вклучуваат без претходно да преземат какви било мерки за „поправање“ на лифтовите“, појаснува заменик претседателот на Групацијата, Лефко Лазаревски.

Во чија сопственост се лифтовите во зградите?

Од Групацијата велат дека решавањето на проблемот е неминовност, бидејќи во овој момент, законски не е дефинирана сопственоста на лифтот (како дел од останатите заеднички простории на сопствениците на станови во зградите), ниту во Законот за домување, ниту во Законот за сопственост и други стварни права.

„Имено, согласно Правилникот за техничка исправност на лифтовите, нормите што треба да ги исполни еден лифт за да добие решение за употреба се многу високо поставени, односно, за да се исполнат стандардите (во случај на неусогласеност, рокот за исполнување на стандардите е 60 дена од донесување решение за техничка неисправност), потребно е да се вложат дополнително многу финансиски средства (трошоците се минимум 2.000 евра и повеќе за интервенција), кои ќе паднат на товар на граѓаните. Имајќи ја предвид неизвесната финансиска состојба, како и фактот дека дел од станарите не секогаш се подготвени да партиципираат за колективните трошоци од станбеното живеење, одговорноста неосновано се префрла на лиценцираните управители иако тие немаат сопственост над лифтовите, бидејќи се јавуваат само како управители за сметка на граѓаните“, објаснуваат од таму.

Се загрозува безбедноста на луѓето

„Во рамките на глобалната политика, борбата за човекови права е неделива од заложбата за право на дом, што е потврдено и со бројни меѓународни конвенции чиј потписник е и Република Македонија. Во многу развиени земји правото на дом се третира како основно човеково право. Токму поради тоа, задоволувањето на оваа потреба, согласно со стандардите кои се сметаат за цивилизациска придобивка, претставува еден од најважните проблеми со кои се соочува секоја држава. Решавањето на проблемот е од особено значење и од аспект на безбедноста на луѓето, како и за самите фирми лиценцирани управители, чии активности се дефинирани со Законот за домување“, велат од Групацијата.

Проблеми низ праксата и лавиринтот од правни толкувања

Од Државниот инспекторат за техничка инспекција велат дека се разговарало со претставниците околу ова прашање. Претставниците од Инспекторатот, кои се запознати со реалната состојба, истакнуваат дека на овие средби укажале дека ако се јавува конфузија околу толкувањето и примената на Законот, тогаш е потребно Групацијата да предложи законски измени.

„Но во ваква ситуација ние мораме да ги спроведуваме законите. Ако не, тогаш прецизно нека се внесе во прописите дека сопственоста не е на тие фирми, односно на управителите на зградите“, велат претставниците од Инспекторатот, додавајќи дека и тие посочиле предлози за аплицирање на одредени фондови, за да се заменат оние лифтови за кои е неопходно да се заменат, што чини многу, но во таа насока дополнуваат дека има и такви што треба да се санираат и да се поправат, за коешто одговорноста ја лоцираат кај управителите на станбените згради.

Од Регулаторната комисија за домување потенцираат дека, според нив, во согласност со препораките што ги дале до Инспекторатот, сопственоста на лифтовите не е на станбените управители, туку на корисниците на посебните делови.

„Станбените управители се должни да менаџираат и да ги спроведуваат обврските во согласност во Законот за домување“, велат од Регулаторната комисија за домување.

„Дури 90 проценти од лифтовите имаат детектирана неисправност“

Членките на Групацијата за домување со станбен и деловен простор коментираат дека е регулирањето на сопственоста на лифтот суштинското барање за измената на Законот за техничка инспекција, што, пак, понатаму предизвикува правни импликации низ практиката. Според нив, доколку се направи технички преглед на лифтовите, на дури 90 проценти од нив ќе биде детектирана неисправност којашто е, како што истакнуваат, наследена како проблем.

Од тие причини и управителите бараат посебни кредитни линии и помош од општините за заменување или за техничка исправка на лифтовите.

„Ако се интервенира со финансиска помош за фасадите, зошто тогаш и внатрешноста на зградите, односно лифтовите во зградите да не бидат санирани и заменети врз таа основа“, коментираат управители од Групацијата за домување со станбен и деловен простор.

„Сопственици сме само кога треба да нè казнат“

Практиката говори дека додека трае оваа правна дилема околу сопственоста на лифтовите, управителите на зградите се соочуваат со казни.

„Се наоѓаме во една крајно конфузна и недефинирана состојба. Од една страна, како што е и препораката на Регулаторната комисија и на Законот за домување, ние не сме сопственици на лифтовите и фактички немаме ни правна основа ни многу простор да дејствуваме тука, а посебно немаме обврска да купуваме нови лифтови. Од друга страна, пак, се соочуваме со казни бидејќи лифтовите не биле технички неисправни, а факт е дека многу лифтови треба да се заменат, што е должност на сопствениците. Затоа и апелираме за дополнителна помош за набавка на лифтови за да им се помогне на сопствениците и за да бидат безбедни. Нема никаква логика да бидеме сопственици само кога треба да нè казнат, а не претходно “, коментираат лиценцираните управители за домување.

И одговорноста на сервисерите на лифтовите да биде законски регулирана

Управителите сметаат дека е од суштинско значење вклучувањето на сервисерите на лифтовите во целата приказна.

„Секоја зграда има склучено договор со компанија за месечен сервис на лифтот. Тие луѓе, како стручни и обучени за таа дејност, треба да преземат одговорност која секако би била законски регулирана во врска со безбедноста и функционирањето на лифтот за кој плаќаат станарите“, посочуваат станбените управители.

Замена на лифт чини и до 20 илјади евра

Од Групацијата велат дека техничките контроли на лифтовите кои се спроведуваат еднаш годишно, ги вршат само пет компании во Македонија. Дефектите најчесто се движат од 2 до 5 илјади евра, а замаена на лифт чини и до 20 илјади евра.

>>>ЛИЦЕНЦИРАНИТЕ УПРАВИТЕЛИ НА ЗГРАДИ со иницијатива: Дефинирање на сопственоста на лифтовите и државна помош за купување нови

M.В / veljanoskim@akademik.mk

26.1.2015