Меѓаши за вакцинацијата и Конвенцијата за правата на детето од аспект на образованието и здравствената заштита
Првата детска амбасада во светот Меѓаши објави соопштение во врска со известувањето на Министерството за здравство за задолжителното доставување потврди за вакцинален статус при упис во училишни и предучилишни установи. Соопштението на Меѓаши во целост:
„Поттикнати од прогласувањето на епидемија на морбили на територија на целата држава, реакции на родители чиишто деца не се вакцинирани и како резултат на тоа овие деца не можат да посетуваат градинка, а воедно најавено е и дека децата кои не се имунизирани нема да бидат примени во образовниот систем, Првата детска амбасада во светот Меѓаши укажува дека ниедно дете не смее да биде исклучено од образовниот процес, без оглед на здравствената состојба или вакциналниот статус. Свесни сме дека во состојба на епидемија јавното здравје има приоритет и државата мора да преземе соодветни мерки со цел да го заштити населението и истото го поддржуваме, но државата мора да најде соодветни форми и механизми со кои ќе обезбеди грижа, згрижување, образование на сите деца.
Препорачуваме и сметаме дека родителите треба и мора да бидат целосно информирани за значењето на имунизацијата, но и за сите позитивни и негативни ефекти од истата како и информации за квалитетот и безбедноста на вакцините. Во насока на погоре кажаното, државата треба да преземе одговорност ако има негативни реакции врз здравјето на децата како резултат на вакцинација, воедно да гарантира квалитет што нема да биде проследен со најразлични афери (на пр. вакцини со изминат рок или сомнителен квалитет). Дополнителна конфузија кај родителите/старателите околу важноста или опасноста од имунизацијата создава и неусогласениот став меѓу педијатрите, лекарите и здравствените работници.
Затоа, сметаме дека е важно ставовите околу имунизацијата да бидат усогласени од страна на сите релевантни чинители (педијатри, лекари и здравствени работници) и да се земе сериозно предвид стравот на родителите, односно да се разгледаат нивните причини кои ги водат во донесувањето на одлука за вакцинирање или невакцинирање на децата. Игнорирањето на случаи каде што деца имаа одредени здравствени потешкотии како резултат на вакцинација нема да го зголеми бројот на имунизирани деца, напротив ќе предизвика уште поголем отпор како резултат на нејаснотии и условување на родителите да ги вакцинираат децата доколку сакаат да го остварат правото на образование кое им е загарантирано со закон и со Конвенцијата за правата на детето.
Наместо рутинска контрола пред вакцинацијата на децата треба да биде пракса целосен, соодветен и темелен преглед на детето и да ги опфати сите деца без оглед на социјалниот, економскиот и образовниот статус на родителите/старателите. Затоа во прилог со ова соопштение доставуваме и соодветни јавно достапни документи со цел јавноста и родителите да бидат информирани за вакцината ММР, како и позитивните и негативните аспекти од имунизацијата на децата, но и потребата за дополнителни здравствени прегледи и проверки пред децата да примат вакцина.
Во основа сите одлуки кои се носат од страна на родителите и надлежните институции се со една заедничка цел – тоа е заштита на децата и нивното здравје и живот. Но, потребно е да се искреира конструктивно решение кое ќе ги надмине сите недоразбирања и ќе се води од принципот на најдобриот интерес на детето.
Нашиот став се заснова на принципите на Конвенцијата на правата на детето.
Македонија ја има ратификувано Конвенцијата за правата на детето и има обврска да ја применува во сите одлуки кои се носат и се однесуваат на децата во нашата земја. Во членовите од 2, 24, и 28 од Конвенцијата за правата на детето каде што се наведува:
Член 2:
Државите членки на оваа Конвенција ги почитуваат и ги обезбедуваат правата содржани во Конвенцијата за секое дете под нивна јурисдикција без било каква дискриминација и без оглед на расата, бојата на кожата, полот, јазикот, вероисповедта, политичкото или друго убедување, националното,етничкото и социјалното потекло, имотната состојба, онеспособеноста, потеклото или друг статус на детето или неговиот родител или законски старател.
Државите членки ги превземаат сите потребни мерки за да се обезбеди заштита на детето од сите облици на дискриминација или казни засновани врз статусот, активностите, изразеното мислење или убедување на родителите, законските старатели или членовите на семејството на детето.
Член 24:
Државите членки му го признаваат на детето правото на највисоко ниво на здравствена и медицинска заштита и рехабилитација: Државите членки ќе настојуваат ниедно дете да не биде лишено од правото на таква здравствена заштита.
Член 28:
Државите членки му го признаваа правото на детето на образование и поради постепено остварување на ова право врз основа на еднакви можности посебно:
а) Го прогласуваат основното образование задолжително и бесплатно за сите
Според јавно достапните информации, имунизација на децата генерално се заснова на следниве две гледишта:
Вакцините претставуваа придобивка на современата медицина и истите спасиле многу детски животи,
Второто гледиште се донесува на негативните последици по здравјето и животот на децата и како резултат на истиот родителите одлучуваат да не ги вакцинираат своите деца.“
Задолжително доставување потврди за вакцинален статус при упис во училишни и предучилишни установи
Граѓанската иницијатива за законски измени за незадолжителна вакцинација во собраниска процедура
Вакцинацијата од уставноправен аспект во една од одлуките на Уставниот суд
М.В