/ Прочитано:

1.006

Неопходни се промени во балканските образовни системи – еден од заклучоците од дебатата за дигитални вештини на Дигиталниот самит

 

Минатата недела се одржа дводневниот Дигитален самит на Западен Балкан, на кој беа покренати многу дискусии, теми и значајни прашања. На панел-дискусијата за дигиталните вештини се дискутираше за повеќе теми поврзани со дигиталните вештини, дигиталната писменост и дигиталната трансформација.

Учествуваа 6 говорници од неколку земји, а како единствен претставник од Македонија говореше Валентина Тасева, претставник на Стопанската комора на Македонија и генерална директорка на „Семос едукација“.

На дискусијата Валентина Тасева се обрати до присутните и постави прашање со кое се отвори многу простор за размислување дали балканските држави имаат квалитетен образовен систем: „Мораме да одиме во насока која домашните компании и европскиот пазар ја бараат од нас. Сите развиени економии мерат колку пари годишно губат заради недостиг на дигитални вештини. Дали се знае колку пари губат економиите во регионот заради недостигот од дигитални вештини? Износот кој се создава заради недоволен број на ИТ-едуцирани кадри ќе се намалува преку две решенија. Првото решение е ИТ-едукација на сите нивоа, не само во неформалното образование, туку, пред сѐ, во формалното образование. Ако сакаме да обезбедиме доволно дигитално писмени луѓе, кои можат да одговорат на потребите на бизнисот, мора да ги обучиме, сега веќе не само на универзитетите, туку и во средните училишта. За жал, која е нашата пракса? Бројката на студенти кои се ИТ-едуцирани, при што не зборуваме само за програмери, а излегуваат од универзитетите, е далеку од доволна за потребите на бизнисите. Тука е второто решение, кое лежи во промена на законската регулатива, веќе воведено во Романија и Полска, кои овој проблем го решаваат со воведување на индустриски, глобално признаен сертификат како дел од матурските испити. Сите оние средношколци кои веќе вложиле во своето ИТ-знаење и положиле испити од Мајкрософт, Адоб, Аутодеск, или кој било друг бренд, се признаени не само од државата дека имаат еден положен испит, туку се прифатени и од индустријата за побрзо вработување“, истакна Валентина Тасева.

На прашањето како може да го подобриме формалниот образовен систем, Валентина Тасева посочи: „Најпрво, почнувајќи од мерење и проценка на моменталното ниво на дигитални вештини кај учениците, студентите и наставниците, а во согласност со резултатите, треба и да ги едуцираме. И на крај, многу важен дел е сертификацијата. Формалниот систем треба да ги воведе и да ги признае глобално признаените сертификати како дел од формалниот образовен систем. Прашањето е, дали сме доволно храбри прво да измериме колку (не) знаеме, а потоа и да ги сертифицираме постојните знаења?

Особено важни се државните службеници, кои треба да им обезбедат дигитални услуги на нашите граѓани, во согласност со стратегијата на Владите. За да го прават успешно тоа, најпрво тие мора да поседуваат соодветно ниво на дигитални вештини, обезбедени преку мерење на знаењата, прилагодена едукација и сертификација. Ако сакаме да започнеме со дигитална писменост, мора да се обучат и другите кадри, не само ИТ-професионалците“, додаде Тасева.

Модератор на дискусијата беше Зоја Кукиќ (партнер и член на Одборот на СЕЕ ИЦТ Србија), а покрај Валентина Тасева говореа и Александар Ридл (шеф на единицата Дигитална економија и вештини, ГД КОНЕКТ во Европската комисија), Нил Меклин (генерален директор на „Нил Меклин асосиејтс“), Валдрин Лука (министер за економски развој на Косово), Шрини Гопалан (член на Одборот на директори на Дојче телеком) и Шади Матар (советник на министерот за комуникации и транспорт на Босна и Херцеговина).

Главните заклучоци од широката дискусија беа дека дигиталните вештини се многу важна тема на која треба да се посвети големо внимание. Формалните институции и Владата треба да преземат иницијатива, особено во смисла на донесување разноликост и едукација за сите подеднакво, како и неопходност од промени во образовните модели. Дигиталните вештини не се релевантни само за ИТ-секторот и за дигиталниот сектор, туку ќе бидат релевантни за секого. Тоа нема да ги реши само прашањата за вработување, туку ќе го реши и проблемот со одливот на висококвалификувани кадри од државата.

М.В