Ратификацијата на конвенцијата подразбира  низа обврски за владите кои ја имаат ратификувано да преземат конкретни чекори за спречување на сите форми на насилство врз жените: од демнеење и сексуално вознемирување до домашно насилство, принуден брак и женска генитална мутилација. Притоа, правата на жените кои поминале низ насилство треба да се во центарот на сите мерки кои се спроведуваат по пат на ефективна соработка и координација со сите надлежни органи, институции и организации.

Во Конвенцијата се поставуваат цели за ефективна борба против насилството врз жените и домашното насилство, а она што е особено значајно е што во Конвенцијата насилство врз жените се дефинира како кршење на човековите права, додeка пак домашното насилство ги означува сите акти на физичко, сексуално, психичко односно економско насилство што се случуваат во рамките на семејството или домаќинството.

Еднаквостa меѓу жените и мажите и de jure и de facto e клучен елемент во спречувањето на насилството врз жените

Во Преамбулата на Конвенцијата на Советот на Европа за спречување и борба против насилството врз жените и домашното насилство се истакнува дека остварувањето на еднаквоста меѓу жените и мажите и de jure и de facto е клучен елемент во спречувањето на насилството врз жените и дека насилството врз жените е манифестација на историски нееднаквите односи на моќ меѓу жените и мажите, што довеле до доминација и дискриминација врз жените од страна на мажите и до спречување на целосното напредување на жените.

Понатаму, во Преамбулата се вели дека насилството врз жените е еден од главните општествени механизми со кој жените се принудуваат на потчинета положба во однос на мажите.

Државите-членки на Советот на Европа и другите потписници на овој документ со голема загриженост препознаваат дека жените и девојчињата често се изложени на сериозни форми на насилство, како: домашно насилство, сексуално вознемирување, силување, присилен брак, кривични дела извршени во името на таканаречената „чест“, и генитално осакатување, коишто претставуваат сериозно кршење на човековите права на жените и девојчињата и кои се главна пречка за постигнување еднаквост меѓу жените и мажите.

Исто така, во Преамбулата се посочува и на „кршењето на човековите права за време на вооружени конфликти кои го погаѓаат цивилното население, особено жените, во форма на широко распространето или систематско силување и сексуално насилство, како и потенцијалното зголемување на родово засновано насилство за време и по конфликтите“.

Жените и девојчињата се изложени на повисок ризик од родово засновано насилство отколку мажите. Домашното насилство несразмерно ги погаѓа жените, но и мажите исто така можат да бидат жртви на домашно насилство. Децата, се вели во Преамбулата на Конвенцијата, исто така се жртви на домашно насилство, како и сведоци на насилство во семејството.

Целите на Конвенцијата

Во таа смисла, во Конвенцијата се потенцира стремежот кон создавање на Европа слободна од насилство врз жените и од домашно насилство, а државите-членки на Советот на Европа и другите потписници се согласуваат и истакнуваат дека Конвенцијата ги има следните цели:

Заштита на жените од сите форми на насилство и спречување, гонење и елиминирање на насилството врз жените и домашното насилство; придонес во елиминирање на сите форми на дискриминација врз жените и да промовира суштинска еднаквост меѓу жените и мажите, вклучувајќи и преку зајакнување на жените; создавање на сеопфатна рамка, политики и мерки за заштита и помош на сите жртви на насилство врз жените и домашно насилство; промовирање на меѓународна соработка во поглед на елиминирање на насилството врз жените и домашното насилство и обезбедување поддршка и помош на организациите и на органите за спроведување на законот за ефективна соработка со цел да усвојат интегриран пристап за елиминација на насилството врз жените и домашното насилство.

Конвенцијата се однесува на сите форми на насилство врз жените

Истанбулската конвенцијата се однесува на сите форми на насилство врз жените, вклучувајќи го и домашното насилство, кое несразмерно ги погаѓа жените, и се препорачува нејзините потписнички да ја применуваат на сите жртви на домашно насилство. При примена на одредбите на Конвенцијата, посебно внимание треба да им се  посветува на жените жртви на родово засновано насилство и таа се применува во време на мир и во ситуации на вооружен конфликт.

Дефинициите во Конвенцијата

Она што е значајно во Конвенцијата е што во неа насилството врз жените се дефинира како „кршење на човековите права“, а домашното насилство ги означува „сите акти на физичко, сексуално, психичко односно економско насилство што се случуваат во рамките на семејството или домаќинството“.

Поконкретно, во Конвенцијата „насилството врз жените“ се разбира како кршење на човековите права и форма на дискриминација врз жените и ги означува сите акти на родово засновано насилство коишто доведуваат или веројатно ќе доведат до физичка, сексуална, психичка или економска повреда или до страдање на жените, вклучувајќи ги и заканите за такви акти, изнудување или произволно лишување од слобода, без оглед дали се случуваат во јавниот или приватниот живот.

„Домашно насилство“, пак,  ги означува сите акти на физичко, сексуално, психичко односно економско насилство што се случуваат во рамките на семејството или домаќинството, односно меѓу поранешни или сегашни сопружници или партнери, без оглед дали сторителот го дели или го делел истото живеалиште со жртвата или не.

Поимот „род“ ги означува општествено конструираните улоги, однесувања, активности и атрибути што дадено општество ги смета за соодветни за жените и за мажите.  „Родово засновано насилство врз жените“ означува насилство насочено против жената затоа што е жена или коешто несразмерно ја погаѓа, а поимот „жени“ ги вклучува и девојчињата на возраст под осумнаесет години. „Жртва“ е секое физичко лице кое е изложено на однесувањето наведено во дефинициите за насилство врз жените и родово насилство.

M.В