На Правниот факултет „Јустинијан Први“ во Скопје започна Вториот мобилен летен универзитет на Балканот (2nd  Itinerant Summer University in the Balkans), настан од исклучително универзитетско, академско и правно-културолошко значење. Настанот се одржува со присуство на реномирани универзитетски професори, млади ентузијасти и студенти од престижни европски универзитети и правни факултети.

Вториот мобилен летен универзитет на Балканот се спроведува по успешно реализираната летна школа минатата година, а фокусот на овогодишниот летен универзитет е насочен кон прашања од меѓународното приватно право и прашања од европските интеграции.

Летниот универзитет ќе трае од 10 до 12 септември 2015 година и е плод на соработката меѓу Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, Универзитетот на западен Париз „Нантер ла дефанс“ (Франција), Универзитетот од Минстер (Германија), Француско-германскиот универзитет и Универзитетот од Приштина (Косово).

На денешното свеченото отворање поздравни обраќања имаа германската амбасадорка, Кристине Д. Алтхаузер, француската амбасадорка, Лорен Оер, проф. д-р Отмар Сеул  од Универзитетот на западен Париз „Нантер ла дефанс“ (Франција) и проф. д-р Тони Десковски, академски директор на школата.

На почетокот на настанот, германската амбасадорка, Кристине Д. Алтхаузер, го акцентираше значењето на денешниот настан како академски континуитет кој дава позитивен пример и придонес за универзитетската соработка, како насока кон споделувањето на заедничките европски вредности. Амбасадорката подвлече дека Европската Унија би била некомплетна без балканските земји и дека преку вакви академски заложби се создава многу на тој план.

„Мирниот Балкан е интерес на Европската Унија. Европската Унија не е комплетна без балканските земји. Голем успех е што вакви експерти, професори и студенти, се посветени на ова прашање преку одржувањето на овој универзитет“, нагласи германската амбасадорка.

Француската амбасадорка, Лорен Оер, надоврзувајќи се кон суштинските идеи на европските вредности, од политичко-правен и од културолошки аспект, истакна дека е многу задоволна што и оваа година се искажува високо ниво на посветеност кон концептот и кон идеите што извираат од одржувањето на Универзитетот, затоа што, како што подвлече, тоа има  големо културолошко значење.

„Кон ова прашање мора да се гледа не само правно, туку и културолошки, историски и филозофски. Јас навистина сум импресионирана од квалитетот на учесниците“, потенцираше амбасадорката Оер, која го дополни своето излагање и со елаборација на глобалните прашања и предизвици на обединетата Европска Унија, но и на прашањата поврзани со политичката стабилност на Република Македонија.

Елаборацијата на проблемите со напливот од бегалци во Европа, наоѓањето на заеднички решенија, напорите на балканските земји во таа насока, како и проблематиката поврзана со правните и логистички модалитети за конкретните проблеми, беа дел од нејзиното излагање, кое го резимираше поздравувајќи го изнаоѓањето на решение за политичката криза во Македонија и предизвикот за изнаоѓање на нормативно и персонално решение за специјалниот јавен обвинител.

Д-р Отмар Сеул  од  Универзитетот на западен Париз „Нантер ла дефанс“ (Франција), повикувајќи се на германско-француските искуства, нагласи дека разликите мора да се сфатат како предност и дека мирот води кон иднината. Професорот посочи дека е мошне позитивно и креативно тоа што соработуваат младите студенти и што се доближуваат кон европските вредности низ манирот на дијалогот, соработката, размената на мислења и искуства, како и преку конкретните учества на работилниците, кои се од иманентно значење за нивното правничко образование и интелектуална перспектива.

На настанот беше акцентирано дека заедничките вредности не би имале толкаво значење ако не се и синоним за универзитетската слобода. Во таа насока, професорот д-р Тони Десковски, кој долги години посветено работи на профилирање на македонските студенти по право и на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ на меѓународен план, нагласи дека студентите се прогресивната општествената сила и сржта на универзитетската соработка.

„Студентската популација е најпрогресивниот фактор во општеството“, рече професорот Десковски, кој се надоврза кон универзитетската автономија како клучна за соработката и за креирањето на академскиот амбиент. Професорот рече дека реализирањето на ваквиот универзитет и летна школа е мал, но неопходен, дел од европското и регионалното поврзување на европските земји.

Во таа смисла, истакнувајќи го значењето на европските вредности,  професорот додаде дека од суштинско значење е и факторот на солидарноста, што воедно треба да биде и факторот со кој Европската Унија ќе одговори на актуелните  предизвици. Оттука, Дескоски се надоврза и за прашањето на бегалската криза како глобален феномен, за која подвлече дека мора да се реши врза основа на принципот на солидарноста, но и со создавањето на нови нормативни и логистички решенија преку заедничка акција и изразена заедничка волја на европските земји.

Говорејќи за европските интеграции, прашањата за актуелните прашања во Европската Унија понатаму се преточија и во конкретни дискусии за одделни правни проблематики. Имено, во рамките на летната школа професори од Правниот факултет „Јустинијан Први“ во Скопје, од Универзитетот Минстер (Германија) и од Универзитетот на западен Париз „Нантер ла дефанс“ (Франција) започнаа со  одржување на предавања и работилници на повеќе актуелни теми од областа на меѓународното приватно право, трговското право и процесот на приближување на Република Македонија кон Европската Унија.

Се говореше за заедничкиот европски пазар, за доменот на корпоративното право во таа корелација, за договорното, облигационото и за арбитражното право, за хармонизацијата на законодавството, човековите права, трудовото  право и за предизвиците на социјалното претприемништво, за конвенциското право, за граѓанското право со посебен осврт кон авторското право и правото на индустриската сопственост.

Учесниците на летниот универзитет истакнаа дека им претставува чест што се дел од настан од вакво меѓународно и академско значење. Младите студенти по право и младите правници кои работат на своите магистерски и докторски тези посветени на клучни прашања од односната проблематика коментираат дека од суштинска важност е што ќе можат да ги пренесат своите сознанија пред колегите од други европски земји.

„Со заедничка соработка, со размена на искуства и мислења, со нови познанства многу полесно може да дознаеме за тековите на современата правна мисла. Да се биде тука не е само задоволство, туку и чест. Оваа иницијатива и традиција е само еден дел од заедничките европски вредности, но дел без кој не може да се замисли обединетата академска заедница, универзитетска слобода и прогресот на регионот и целокупниот европски простор“, коментираат младите правници или, како што ги нарекоа присутните професори – иднината на академската мисла и на обединета Европа.

М.В / veljanoskim@akademik.mk

10.9.2015