СОВЕТ НА ЕВРОПА: Комитетот за превенција на тортура и нечовечко постапување со критики за затворските услови во Македонија
Комитетот за превенција на тортура и нечовечко или понижувачко постапување или казнување (КПТ) на Советот на Европа, во извештајот објавен денеска во Стразбур, изразува критики за начинот на кој се третираат затворениците и за затворските услови во КПД „Идризово“, кој прифаќа 60 отсто од затворените лица во Македонија.
Во извештајот изработен врз основа на посетата на КПТ на Македонија во декември 2016 година, се наведува дека затворските услови забележани во неколку крила во Идризово може да се сметаат за нехумани.
Се потсетува дека КПТ, од 2006 година, во неколку наврати ги нагласуваше фундаменталните структурни проблеми, како што се: недостаток на политика за управување со сложени институции, несоодветни постапки за пријавување и систем за следење и недостаток на управување со персоналот и неможноста на затворскиот персонал да ги извршува своите должности.
Наодите од посетата во декември 2016 година покажуваат дека е постигнат мал напредок во справувањето со проблемите во казнено-поправниот систем. Покрај тоа, здравствената заштита што се обезбедува во затворот во Идризово е сосема несоодветна и ги става под ризик животите на затворениците.
Во извештајот, исто така, се опишува дека е забележано и големо присуство на корупција во затворскиот систем. КПТ утврди дека во „Идризово“ за секој аспект на затворот може „да се плати“, како за сместување во соодветна ќелија или дозвола за отсуство, пристап до лекови, мобилен телефон или употреба на дрога.
Во извештајот се тврди дека постојан проблем се: малтретирањето затвореници, насилството меѓу затворениците, корупцијата и недостатокот на активности за затворениците, кои во затворот „Идризово“ се суштински поврзани со недостигот на вработени и недостаток на обука и поддршка на затворскиот персонал.
Во однос на истражното одделение на затворот „Скопје“, КПТ пишува дека обвинетите се ограничени во своите ќелии 23 часа на ден, а притворот може да потрае до две години, без да имаат никаква друга активност освен читање, играње карти или слушање радио. Материјалните услови исто така се критикувани.
Иако ситуацијата во затворениот дел на затворот во Штип е помалку сериозна во споредба со „Идризово“, во извештајот се препорачува, меѓу другото, да се намали пренатрупаноста во некои ќелии, да се подобрат материјалните услови и да сe предложи режим со мотивирачки активности.
КПТ го заклучува својот извештај со констатацијата дека „време е владеењето на правото и заштитата на човековите права целосно да се спроведат во затворскиот систем” и Република Македонија „да ги исполни меѓународните обврски и да соработува со КПТ”.
Во одговорот на македонските власти се нагласува дека се подготвуваат разни програми за подобрување на казнено-поправниот систем и дека секоја од препораките на КПТ ќе биде земена предвид и ќе биде следена со соодветни активности за подобрување на состојбата.
Состојбите во затворот „Идризово“ се крајно понижувачки и осудениците живеат во крајно нехумани, нечовечки и деградирачки услови, констатира и Народниот правобранител Иџет Мемети. Во затворот ‘Идризово’ се сместени 1966 лица, што е дупло повеќе од капацитетите. Во страшна состојба се и приемното и амбулантното одделение. Во приемното одделение, вели Правборанителот, нема прозорци и кревети, а во амбулантното одделение болните спијат на кревети без душек. Бактерии и вируси демнат од сите страни” , посочи Мемети, додавајќи дека во затворот владее корупција и дека со пари затворениците можат да купат мобилни телефони, кревети, други погодности и дрога.